Co to jest PPK ?

Pracownicze Plany Kapitałowe to dobrowolny, prywatny system długoterminowego oszczędzania, który jest dostępny dla wszystkich osób zatrudnionych. Na PPK składają się wpłaty pracownika, pracodawcy oraz państwa
Pracodawca do prowadzenia rachunków PPK może wybrać jedną z następujących instytucji finansowych:
• Fundusz Inwestycyjny, zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych;
• Fundusz Emerytalny, zarządzany przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne lub Pracownicze Towarzystwo Emerytalne;
• Zakład Ubezpieczeń.

PPK będą lokować środki głównie w polskie akcje i obligacje. Część środków będą również inwestowane zagranicą. Poziom zaangażowania w instrumenty finansowe będzie się zmieniał z wiekiem. Można powiedzieć, że fundusz będzie dojrzewał razem z nami.  Im bliżej wieku 60 lat jesteśmy to zaangażowanie z akcji przesuwa się na korzyść bezpieczniejszych obligacji.
Do systemu włączani są automatycznie wszyscy pracownicy, którzy ukończyli 18 lat, a nie ukończyli 55. roku życia. Pracodawca powinien więc w ich imieniu zawrzeć umowę o prowadzenie PPK. Pracownicy w wieku od 55 do 70 lat jeśli wyrażą chęć uczestnictwa w PPK powinni zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o zawarcie w ich imieniu takiej umowy.
Uczestnictwo w systemie PPK jest dobrowolne, co oznacza, że pracownik może w każdym momencie zrezygnować z dokonywania wpłat do PPK, składając swojemu pracodawcy deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Wpłaty pracodawcy do PPK wyliczane są procentowo od wynagrodzenia brutto pracownika. Pracodawca jest zobowiązany do finansowania wpłaty podstawowej. Pracodawca może również finansować wpłaty dodatkowe , jednak nie wyższe niż 2,5% wynagrodzenia brutto.
Oszczędzający otrzyma od państwa jednorazowo 250 zł wpłaty powitalnej. Następnie co roku, będzie zasilać konto pracownika kwotą 240 zł.

Od kiedy wchodzi PPK ?

Termin wprowadzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych uzależniony jest od liczby osób zatrudnionych.

Jednak pierwsze składki w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) trafią na konta pracowników w listopadzie 2019 r.

Plusy PPK

1. Możliwość rezygnacji z PPK
W każdej chwili możemy zrezygnować składając odpowiednie oświadczenie u pracodawcy. Ustawodawca „dbając o nas” ustalił, że automatycznie co 4 lata przystąpienie się odnawia. Musimy pamiętać żeby złożyć po upływie tego czasu ponowne oświadczenie o rezygnacji. W ustawie zapisane jest, że pracodawca każdorazowo musi poinformować pracownika o ponownym przystąpieniu do programu i pobraniu składki.

2. Dostajemy dopłaty od państwa i od pracodawcy
Jeśli odkładamy wpłatę podstawową, tj. 2%, pracodawca musi ze swojej kieszeni dołożyć 1,5%. Natomiast państwo co roku dopłaca 240 zł. 
Jednak ile pracownik będzie musiał wyjąć ze swojej kieszeni? Przy płacy brutto 4000 zł jest to 80zł miesięcznie. Pracodawca natomiast dołoży do nas 60 zł miesięcznie.

3. Dodatkowe środki na emeryturze

Przez systematyczne odkładanie pieniędzy, możemy znacząco podnieść emeryturę. Taki cel przyświeca PPK, aby oprócz świadczeń z ZUS Polacy mieli dodatkowe źródło pieniędzy. Ile możemy uzbierać dzięki PPK ?

Pokażmy to na przykładzie. Załóżmy że przeciętny Kowalski przystępuję do PPK w wieku 30 lat i zarabia 4000 zł brutto miesięcznie. W wyliczeniach zakładana jest stopa zwrotu z inwestycji na poziomie 3,5% rocznie oraz zakładany wzrost wynagrodzeń na poziomie 2,8%.

Wyliczenia dla kwoty brutto 4000 zł oraz zwrotu z inwestycji na poziomie 3,5% rocznie

Kowalski po 30 latach uczestnictwa w PPK uzbiera 141 950 zł. Jednorazowo może wypłacić prawie 35 500 zł. Reszta zgromadzonych środków pozwoli na comiesięczny zastrzyk gotówki w wysokości około 887 zł przez 10 lat.

4. Środki są całkowicie prywatne
Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych gwarantuje, że środki są całkowicie prywatne.
Co to oznacza? Oznacza to że w każdej chwili możemy je wypłacić. Jest jednak mały haczyk. Nie możemy pobrać wszystkich pieniędzy zgromadzonych na rachunku PPK przed ukończeniem 60 roku życia oraz od ewentualnych zysków musimy zapłacić 19% podatku belki. Jak wygląda wypłata środków przed 60 rokiem życia ? I tak przechodzimy do minusów.

Minusy PPK

1.Nie możemy wypłacić w każdej chwili 100% środków
Skoro są to nasze prywatne pieniądze, to wydaje się, że możemy nimi dowolnie dysponować. Teoretycznie jest to możliwe ale tracimy w ten sposób część środków.
Jeżeli chcemy pobrać pieniądze przed 60 rokiem życia, możemy pobrać 100% naszych składek oraz 70% składek od pracodawcy. 30 % składki pracodawcy zostaje przelane do ZUS. Na dodatek od wypracowanych zysków musimy odprowadzić podatek od inwestycji kapitałowych 19%. Składki jakie wpłacało państwo również nie zostaną wypłacone.
Więc jak widać będziemy mogli wypłacić swoje pieniądze, ale znacznie uszczuplone.
Oprócz doczekania 60 roku życia istnieją jeszcze 2 przypadki, w których możemy wcześniej wypłacić pieniądze nic nie tracąc:
– 25% środków będziemy mogli wypłacić wcześniej w przypadku choroby swojej lub kogoś z najbliższej rodziny (małżonka lub dziecka).
– wszystkie oszczędności będzie można wypłacić w przypadku wykorzystania ich jako wkład własny w kredycie mieszkaniowym. Jednak te “pożyczone”pieniądze trzeba będzie zwrócić w ciągu 15 lat (5 lat karencji plus 10 lat spłaty).

2. W przypadku złej koniunktury lub złego zarządzania kapitał może być ulec zmniejszeniu
W plusach pokazałem jak może wyglądać przyszłe świadczenie z tytułu zgromadzonych pieniędzy w PPK. Przyjęliśmy założenie, że rocznie PPK będzie generowało 3,5% zysku. 30 lat jest to bardzo odległy okres i ciężko przewidzieć jak w przyszłości będzie radzić sobie nasza gospodarka. Istnieje ryzyko, że zarządzający PPK będą podejmować złe decyzje inwestycyjne i fundusz może stracić lub zarobić po prostu mniej niż zakładane 3,5%.
Jak zmieni się wartość zgromadzonych środków przy założeniu, że PPK zarobi 1,75% ? Zobaczmy:

Wyliczenia dla kwoty brutto 4000 zł oraz zwrotu z inwestycji na poziomie 3,5% rocznie.

Wyliczenia dla kwoty brutto 4000 zł oraz zwrotu z inwestycji na poziomie 1,75% rocznie

Około 33% wszystkich środków pochodzi ze zwrotu z inwestycji kapitałem. W pierwszym przypadku założyliśmy że roczny zwrot z inwestycje będzie wynosił 3,50% rocznie. Nie jest to dużo, jednakże aby uzyskać taki zwrot fundusze PPK muszą dobrze zarządzać kapitałem. 

Jeśli gospodarka będzie gorzej się rozwijać lub gdy fundusze gorzej zainwestują i stopa zysku wyniesie na przykład połowę, czyli 1,75%  możliwa wypłata środków będzie znacznie mniejsza.

I tak, jednorazowa wypłata zmniejszy się o około 11 tyś zł z 35 tyś do 24 tyś a comiesięczne świadczenia zmniejszą się o 277 zł (spadek o 31%) z 877 zł do 609 zł

3. Zmiana ustawy o PPK
W tej chwili ustawa gwarantuje, że są to nasze prywatne środki i możemy je w każdej chwili wypłacić.

Ustawę łatwo zmienić a trudno ocenić jak za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat będzię przedstawiać się sytuacja gospodarczo-polityczna w Polsce i na świecie. W związku z tym raczej nikt nie zagwarantuje nam, że przyszłości ustawa nie ulegnie zmianie i nasze pieniądze przestaną być prywatne i powędrują na ratowanie ZUSu.

Wszyscy pamiętamy jak było z OFE. Politycy chętnie sięgnęli po zgromadzone tam oszczędności.

4. PPK nie dla matek
Jeśli kobieta przebywa na urlopie macierzyńskim i/lub wychowawczym składki na PPK nie są odprowadzane.
Dla par, które chcą powiększać rodzinę jest to dużym utrudnieniem. W przypadku urodzenia kilkoro dzieci składki na PPK mogą nie być płacone przez kilka dobrych lat ani przez pracodawcę ani przez pracownika. Składki od pracodawcy również przepadają

Wychodzi więc na to, że PPK nie jest korzystne dla małżeństw planujących założenie wielodzietnej rodziny. 

Jaką decyzję podejmę ?

Przystąpię do PPK, ale bacznie będę obserwował ich wyniki. Decyzję co zrobić z nimi dalej będę podejmował na bieżąco. Jeżeli pojawi się jakiekolwiek zagrożenie np. nacjonalizacji zebranych pieniędzy, od razu wycofam swoje środki. Zawsze będę miał możliwość wrócić, gdy zagrożenie minie. 
Nie ufam rządzącym, więc co mnie skłoniło do przystąpienia do PPK ? Przekonała mnie dopłata od pracodawcy. Pracuję w korporacji, w której mam raczej sztywne widełki płac i jasną drogę awansów/podwyżek. Traktuję więc składkę pracodawcy jako dodatkową premię 🙂 Kolejnym argumentem jest sytuacja na polskiej giełdzie, a mianowicie uważam, że jest tanio. Myślę, że nasza giełda jest niedowartościowana i są duże szanse na wzrosty. Co jak co ale ten program powinien przetrwać kilka lat w niezmienionej formie. Zobaczmy ile zyskam po 5 latach oszczędzania w PPK. Jeśli będę widział, że politycy chcą coś zmieniać w ustawie nie zawaham się wycofać pieniędzy. 

Zakładając, że przez 5 lat będziemy zarabiać 4 000 zł miesięcznie to z samych składek pracodawcy 1,5% zgromadzimy 3 600 zł. Od tego trzeba odjąć podatek PIT od składki pracodawcy odprowadzany z naszej pensji co miesiąc oraz 30% na ZUS płacony w momencie rezygnacji z PPK. 

Podsumowując zyskamy 1 860 zł z samych składek pracodawcy.
Odzyskamy również nasze środki: 60 x 80 zł = 4 800 zł. Łącznie da nam to 6 660 zł. 
W zależności czy fundusze PPK wypracują dodatkowy zysk lub stratę wynik końcowy może ulec odpowiednio zwiększeniu lub zmniejszeniu.

A jakie są Wasze przemyślenia? Zapisujecie się do PPK ?
Zapraszam do dyskusji w komentarzach.